Wrotami wtargnięcia bakterii w ogromnej większości przypadków są migdałki podniebienne, rzadziej miazga spróchniałych zębów. Czynnikiem przyczynowym może być nie tylko ostre zapalenie migdałków, ale i ich zapalenie przewlekłe nawracające, nawet przebiegające bez żadnych dolegliwości, tak iż może być wykryte jedynie bardzo dokładnym badaniem. Ogniska ropne, wywołujące ostre zapalenie kłębków, mogą gnieździć się nawet w resztkach migdałków po ich wycięciu. Związek ostrego i pod- ostrego zapalenia kłębków nerkowych z zapaleniem migdałków (glomerulonephritis tonsillogenes) nie zawsze da się wykryć między innymi także dlatego, że lekkie zapalenie migdałków, zwłaszcza przebiegające skrycie, może nie zwrócić na siebie zupełnie uwagi, a pomimo to wywołać nawet ciężkie zapalenie kłębków. Z drugiej strony zapalenie kłębków powstaje dopiero…

W przypadkach ostrego rozlanego zapalenia kłębków nerkowych z wyraźnym nadciśnieniem tętniczym spostrzega się zmiany na dnie oczu w postaci stanu naczyniowo-kurczowego siatkówki (retinitis alburninurica) a także wybroczyn. W ostrym rozlanym zapaleniu kłębków nerkowych zmiany te zdarzają się nader rzadko, nieco częściej spotyka się je w ostrym rozlanym zapaleniu kłębków z wybitnym udziałem układu cewkowego, W tejże postaci zdarza się ślepota (amaurosis) oraz inne zaburzenia wzroku jako równoważniki mocznicy drgawkowej. Przebieg ostrego rozlanego zapalenia kłębków nerkowych bywa różny. Choroba kończy się często wyzdrowieniem. Ilość dobowa moczu w okresie zdrowienia zwiększa się i może nawet znacznie przekroczyć 1/2 litra.

Sprawność nerek w ostrym rozlanym zapaleniu kłębków nerkowych zależy od ciężkości przypadku i od okresu choroby. W lekkich przypadkach przesączanie w kłębkach i zwrotne wsysanie w cewkach moczowych są niezmienione. W przypadkach cięższych może ulegać upośledzeniu zdolność wytwarzania moczu kłębkowego, a gdy udział układu cewkowego jest znaczniejszy, także i zdolność zwrotnego wsysania. Zależnie od wzajemnego stosunku tych zaburzeń, w ciężkich przypadkach ostrego rozlanego zapalenia kłębków może być zakłócone zagęszczanie moczu, a także wydalanie wody, mocznika i azotu niebiałkowego w ogóle. Zatem prawidłowa lub tylko nieznacznie większa ilość mocznika w krwi wzrasta dopiero w przypadkach cięższych, zwłaszcza że wywołujący chorobę czynnik zakaźny zwiększa rozpad białka tkankowego.

Chociaż opisano przypadki ostrego rozlanego zapalenia kłębków nerkowych, w których choroba objawia się klinicznie nadciśnieniem tętniczym, obrzękami i mocznicą bez zmian w moczu, to jednak objawy moczowe nie należą do najznamienniejszych. Ilość dobowa moczu w ostrym rozlanym zapaleniu kłębków nerkowych zmniejsza się do 400-200 ml, a w przypadkach ciężkich spostrzega się nawet bezmocz. Ciężar właściwy moczu bywa zwykle znacznie zwiększony, nawet do 1,025-1,030, wskutek zatrzymania wody w ustroju i niezmienionego zwrotnego wsysania w cewkach moczowych. W ciężkich jednak przypadkach z upośledzeniem zdolności zagęszczania moczu w cewkach może ciężar właściwy moczu nie przekraczać 1,010-1,015. Mocz jest mętny, wysycony, barwy opłuczyn mięsnych, o odczynie kwaśnym i zawiera obfity osad moczanów (osad ceglasty,…

W ostrym zapaleniu ilość dobowa moczu jest mała, jego ciężar właściwy wysoki. Natomiast hipostenurla, a także obecność w ostrym okresie choroby komórek i wałeczków tłuszczowych w osadzie moczu przemawia za tym, że sprawa chorobowa jest zaostrzeniem przewlekłego zapalenia kłębków. Od zawału w nerkach chorych z nadciśnieniem tętniczym można odróżnić ostre rozlane zapalenie kłębków po tym, że zapalenie przebiega zwykle bez silnych bólów w okolicach nerkowych (zawał zaś z gwałtownymi bólami po stronie zawału), a w moczu stwierdza się prócz krwi składniki postaciowe nerkowe, wreszcie czynniki przyczynowe obu spraw są różne. W ostrej rozlanej nerczycy (nephrosis diffusa acuia s. nephritis tubularis diffusa acuia) przeważają duże obrzęki i przesięki, ciśnienie tętnicze jest…

Stale utrzymujące się przyspieszenie opadania krwinek w krwi (odczyn Biernackiego) przemawia za nieustępowaniem choroby. Szczególnie mało prawdopodobne bywa zupełne wyzdrowienie w ostrym rozlanym zapaleniu kłębków z wybitnym udziałem układu cewkowego, gdyż wtedy sprawa przechodzi najczęściej w zapalenie przewlekłe albo kończy się śmiercią. Sam jednak poziom białkomoczu bez uwzględnienia innych objawów nie ma rozstrzygającego znaczenia w rokowaniu. Mocznica drgawkowa w ostrym rozlanym zapaleniu kłębków nerkowych. nie rokuje bezwzględnie źle, gdyż można odpowiednim postępowaniem jej zapobiec lub ją przerwać.